بیماری های دیسک بین مهره ای

بیماری های دیسک بین مهره ای

دیسک کمر دلیل شایع بسیاری از دردهای حاد، مزمن و دردهای عود کننده ی کمر و پا می باشد. معمولا بیشترین آسیب ها در دیسکهای L4-L5 یا L5-S1  ایجاد می شود ولی گاهی ممکن است در دیسک های بالاتر کمری نیز مشکل وجود داشته باشد. درد ممکن است در پائین کمر، باسن، لگن و پاها  احساس شود.

ریسک فاکتورها برای ایجاد دیسک کمر:

• چاقی و اضافه وزن

• سنین 20 تا 70 سالگی: در سنین کمتر از 20 سالگی  و بالای 70 سالگی بندرت دیسک کمر دیده می شود.

• سابقه ی فامیلی (ژنتیک)

علاوه بر عوامل فوق، عطسه، سرفه، فشار و حرکات ناگهانی ممکن است سبب بیرون زدگی هسته ی دیسک شده و بخش محیطی دیسک (آنولوس) را نیز به بیرون و بطرف عقب براند که به آن فتق یا بیرون زدگی دیسک گفته می شود.

چرا بیرون زدگی دیسک سبب دردکمر می شود؟

بخش مرکزی (نوکلئوی پالپوزوس)  و لایه ی داخلی بخش آنولوس فیبروزوس دیسک ها فاقد عصب هستند ولی چرا تغییراتی که در این قسمتها اتفاق می افتد سبب درد می شود؟؟

• دیسک های بیمار معمولا دچار التهاب هستند. ترشح ترکیبات التهابی (بنام سایتوکاین ها) در دیسک های بیرون زده یا پاره شده سبب تولید درد می شود. در بیماری های دیسک، رادیکولوپاتی یا آسیب به ریشه های عصبی نیز در اثر التهاب ایجاد می شود. 

• دردهای مزمن دیسک ممکن است در اثر رشد رشته های عصبی درد (nociceptive nerve fibres) در داخل دیسک های آسیب دیده پدید آیند. به این نوع دردها درد دیسکوژنیک مزمن گفته می شود.

پارگی دیسک:

علائم: پارگی دیسک کمر ممکن است بدون علامت بوده و یا با علائم زیر همراه باشد:

درد پشت، شکل غیر طبیعی ستون مهره ها، محدودیت حرکتی در ستون فقرات بخصوص خم شدن، نقص نورولوژیک در منطقه ی خاصی از اندامها، دردهای ناشی از آسیب عصبی، کاهش حس پوستی در اندام ها، کاهش یا فقدان رفلکس های تاندونی در اندام ها، گاهی اوقات ضعف و/یا تحلیل عضلانی. 

علائم فوق معمولا یکطرفه اند ولی زمانی که دیسک دچار آسیب شدیدی در بخش مرکزی باشد  و ریشه های عصبی دو طرف تحت تاثیر قرار گرفته باشند علائم بالینی دوطرفه دیده می شود.

• بیماریهای تخریب کننده ی ستون فقرات (بیماری های دژنراتیو):

• تنگی کانال نخاعی در ناحیه کمری با یا بدون علائم در پاها شامل درد، گرفتگی عضلانی و لنگیدن هنگام راه رفتن و ورزش کردن

• تنگی بین مهره ای در حفره ی کناری یا در منطقه ی فورامینال (هر دو مناطقی در کانال نخاعی هستند که تنگی در آنها سبب تحت فشار قرار گرفتن اعصابی می شود که از نخاع خارج می شوند) که به دلایل زیر ایجاد می شود:

• کمپلکس دیسک- استئوفیت: بیرون زدگی دیسک همراه با افزایش حجم استخوانی مهره که سبب تشدید بیرون زدگی دیسک می شود. این بیماری در صورت ضربه و آسیب فیزیکی پیشرفت نموده و بشدت اعصاب را تحت فشار قرار می دهد و علامت دار خواهد شد.

• هایپرتروفی سطوح مفصلی (joint facet)   یا هایپرتروفی مفاصل مهره های 3 تا 7 گردنی 

• بیرون زدگی کناری دیسک ها

• آرتروز (استئوآرتریت) یا اسپاندیلوزیس: تغییرات  و سائیدگی در مهره ها، دیسک ها و سطوح مفصلی که بدلایل ژنتیکی و یا افزایش سن و کارکرد طبیعی ستون فقرات ایجاد می شود. این بیماری در سنین بالای 50 سال شایع بوده و سبب درد ستون فقرات و سفتی  در پشت می گردد.